Βασικός Πυλώνας της Τουριστικής Ανάπτυξης τα Σκάφη Αναψυχής του Πλοιάρχου Λ.Σ. (ε.α) Κουκουβίνου Δημ.

 

Βασικός Πυλώνας της Τουριστικής Ανάπτυξης τα Σκάφη Αναψυχής / Yachting

Νομικό Πλαίσιο

Στις 20 Απριλίου 2022 δημοσιεύτηκε ο ν. 4926/2022 «Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και άλλες διατάξεις» (Α΄82), το Μέρος Β΄ του οποίου (άρθρα 23-67 & 70-71) αφορά στο θεσμικό πλαίσιο των Ναυτιλιακών Εταιρειών Πλοίων Αναψυχής (Ν.Ε.Π.Α.). Συγκεκριμένα, με τις ως άνω διατάξεις του Μέρους Β΄ του ν. 4926/2022, πραγματοποιήθηκε μία συνολική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των Ν.Ε.Π.Α., δεδομένου ότι η πρώτη μορφή θεσπίστηκε το 2003 με τον ν. 3182/2003 (Α΄ 220) και υπήρχε ανάγκη επικαιροποίησης και εκσυγχρονισμού του.

Με βάση τις διατάξεις του νόμου:                                                                                                                                              Καταπολεμάτε η αδήλωτη εργασία βοηθητικού προσωπικού σε πλοία αναψυχής, που απασχολείται σε μη ναυτικές ειδικότητες και δημιουργούνται προϋποθέσεις αύξησης της απασχόλησης Ελλήνων ναυτικών.

 Δημιουργείται ένα συνεκτικό νομοθέτημα, που ορίζει το σύγχρονο θεσμικό της δραστηριοποίησης και της εκμετάλλευσης πλοίων αναψυχής.                                                                                                                                                      Απελευθερώνεται, υπό όρους και προϋποθέσεις, η δραστηριοποίηση επαγγελματικών πλοίων  mega – super – gigayachts υπό σημαία άλλη, πλην της ελληνικής άνω των 35 μ.                                                                                                         Προσελκύονται για εγγραφή στην ελληνική σημαία, ιδιωτικά πλοία αναψυχής, μέσω εταιρείας ειδικού σκοπού (Ε.Ι.Π.Α.) ειδικά από το Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο εξήλθε της Ε.Ε..

 Θεσπίζονται ηλεκτρονικές εφαρμογές διασυνδεδεμένες με υφιστάμενα Μητρώα, ώστε σταδιακά να ψηφιοποιηθούν πλήρως όλες οι διαδικασίες.

 Εκσυγχρονίζονται και απλοποιούνται οι διαδικασίες ίδρυσης και λειτουργίας των Ναυτιλιακών Εταιρειών Πλοίων Αναψυχής και των Εταιρειών Ιδιωτικών Πλοίων Αναψυχής.

Για πρώτη φορά καθιερώνετε:                                                                                                                                                       — Η διαμόρφωση συνεκτικού και εξειδικευμένου πλαισίου για την υποχρεωτική ασφάλιση του σύνολο των κατηγοριών πλοίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, με κριτήριο όχι μόνο την χωρητικότητα του πλοίου αλλά και το είδος της δραστηριοποίησης.

— Η δυνατότητα εκναύλωσης επαγγελματικού πλοίου αναψυχής μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης.

— Η ρύθμιση του ζητήματος της ασφάλισης των πληρωμάτων των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, ανά κατηγορία πλοίου και ανά ειδικότητα.

— Η θέσπιση των emptyruns, δηλαδή την παροχή ειδικών διευκολύνσεων και απαλλαγών στα επαγγελματικά πλοία αναψυχής σε περιπτώσεις μεμονωμένων κινήσεων, τις οποίες ένα επαγγελματικό πλοίο αναψυχής, δύναται να πραγματοποιεί, κενό επιβατών, χωρίς να αίρεται ο επαγγελματικός χαρακτήρας του, δεδομένου ότι αυτές είναι άμεσα συνυφασμένες με την, κατά προορισμό, δραστηριοποίησή τους.

— Η δυνατότητα αναστολής της άσκησης δραστηριότητας επαγγελματικού πλοίου αναψυχής καταχωρισμένου στο     e – Μητρώο Πλοίων και αναστολής της περιόδου εντός της οποίας το πλοίο οφείλει να συμπληρώσει τον ελάχιστο αριθμό ημερών ναύλωσης, υπό προϋποθέσεις, δεδομένου ότι τα πλοία αυτά υποχρεούνται εντός συγκεκριμένης χρονικής περιόδου να διενεργήσουν συγκεκριμένο αριθμό ημερών ναύλωσης, η μη συμπλήρωση του οποίου οδηγεί στην παύση της δραστηριότητάς τους με δυσμενέστατες οικονομικές συνέπειες.

—      Η μετάβαση του yachting στην ψηφιακή εποχή, με την εισαγωγή διατάξεων που θεσπίζουν ή ενσωματώνουν διαλειτουργικότητες με ψηφιακές εφαρμογές και συστήματα που αφορούν στα πλοία αναψυχής, μειώνοντας δραστικά την γραφειοκρατία.

—       

— Η δυνατότητα νόμιμης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας εντός της ελληνικής επικράτειας, σε επαγγελματικά πλοία αναψυχής μη καταχωρισμένα στο e —Μητρώο Πλοίων, υπό όρους και προϋποθέσεις, αντίστοιχους και αυστηρότερους σε σχέση με αυτούς που ισχύουν για καταχωρισμένα πλοία, τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία (90 %) είναι υπό ελληνική Σημαία και έως 24 μ.

— Η θέσπιση «Άδειας εκναύλωσης ορισμένης ισχύος επαγγελματικού πλοίου αναψυχής αναγνωρισμένου σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας» που θα παρέχεται για συγκεκριμένη διάρκεια ανά ημερολογιακό έτος. Η Άδεια εκδίδεται ηλεκτρονικά, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «e-CharterPermission».

(Πρόκειται για απλοποιημένη διαδικασία, μέσω υπηρεσίας μιας στάσης, που θα διευκολύνει την δραστηριοποίηση των εν λόγω πλοίων στην Ελλάδα διασφαλίζοντας τα συμφέροντα του δημοσίου ως προς την καταβολή του Φ.Π.Α. που αναλογεί μέσω προκαταβολής, γεγονός που συνεπάγεται την εισροή άμεσων και σημαντικών εσόδων στο Κράτος).

— Η άμεση, καταγραφή, παρακολούθηση και έλεγχο της πραγματικής δραστηριοποίησης των πλοίων αναψυχής.

— Η θέσπιση ειδικού τέλους τέλος υπέρ του Δημοσίου, με την ονομασία «Τέλος Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής σύμφωνα με το Δίκαιο Άλλης Χώρας». Η πληρωμή του Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ. διενεργείται με κωδικό πληρωμής που εκδίδεται ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής εφαρμογής.

 

Θαλάσσιος τουρισμός

Ο θαλάσσιος τουρισμός στην Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσεται τη δεκαετία του 60’ ενώ, ιδιαίτερα, τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς. Τα κύρια προϊόντα του θαλάσσιου τουρισμού που συγκροτούν τη διεθνή αγορά είναι η Κρουαζιέρα και η ιδιωτική θαλάσσια περιήγηση – yachting, που εντάσσεται ως χωριστό προϊόν, καθώς και η ημερήσια θαλάσσια περιήγηση / ημερήσιες κρουαζιέρες η οποία συγκροτεί τη δραστηριότητα της παράκτιας

τουριστικής ναυτιλίας.                                                                                                                                                               Οι κυριότερες μορφές της οργανωμένης αγοράς του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα αφορά:

 Τη κρουαζιέρα

 Την ιδιωτική θαλάσσια περιήγηση / yachting

 Τη παράκτια τουριστική ναυτιλία

Οι κρουαζιέρες που προσφέρονται εντάσσονται στο σύνολο τους στην κατηγορία των διεθνών κρουαζιερών και συγκεκριμένα των Μεσογειακών. Για ένα μεγάλο αριθμό προγραμμάτων κρουαζιέρας, τα Ελληνικά λιμάνια αποτελούν τον κύριο προορισμό, με συμπληρωματικούς προορισμούς γειτονικά λιμάνια της Ιταλίας, της Τουρκίας, της Κύπρου ή της Αιγύπτου. Σε άλλα προγράμματα η Ελλάδα αποτελεί συμπληρωματικό προορισμό, με προσέγγιση λίγων ή ακόμα και ενός λιμανιού. Το yachting εμφανίζει στην Ελλάδα μια ανοδική πορεία και είναι εξαιρετικά δημοφιλές, τόσο στους αλλοδαπούς όσο και στους Έλληνες. Το υφιστάμενο δίκτυο μαρίνων και καταφυγίων τουριστικών σκαφών παρόλο που χρήζει περαιτέρω ανάπτυξης και βελτίωσης, παρέχει στους επισκέπτες επιλογές θαλάσσιων περιηγήσεων όπου μπορούν να απολαύσουν τη διαδρομή και τη γνωριμία πολλών περιοχών της Ελλάδας. Η ιδιωτική θαλάσσια περιήγηση

στην Ελλάδα προσφέρεται με επανδρωμένα σκάφη αναψυχής / motor yachts ή με ιστιοφόρα που συνήθως ναυλώνονται χωρίς πλήρωμα.

Παρόλο που το τουριστικό προϊόν του Αιγαίου συγκροτείται στο μεγαλύτερο ποσοστό του, από θαλάσσιους πλόες στα Ελληνικά νησιά, η Ελλάδα υπολείπεται σε θέσεις ελλιμενισμού και υπηρεσιών, γειτονικών χωρών, που απαιτούν οι καταναλωτές του yachting. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στα τουριστικά λιμάνια των χώρων αυτών να προσεγγίζουν περισσότερα σκάφη προκειμένου να επωφεληθούν για το  υψηλότερο επίπεδο υπηρεσιών, το χαμηλότερο κόστος ελλιμενισμού, τη συντήρηση και διαχείμαση των σκαφών τους. Επιπλέον θα πρέπει να σημειωθεί πως η Κύπρος, Ιταλία και Τουρκία προσφέρουν ευνοϊκό επιχειρηματικό πλαίσιο που έχει προσελκύσει πολλές ξένες επιχειρήσεις του κλάδου αλλά και Ελληνικές επιχειρήσεις προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους υφιστάμενους πελάτες και τα σκάφη τους, έχοντας αποκτήσει βάσεις ναυλώσεων σε μαρίνες των χωρών αυτών.

 

Χαρακτηριστικά θαλάσσιου τουρισμού

  Κύριο προϊόν τους είναι η παροχή υπηρεσιών αναψυχής

  Οι υπηρεσίες που παρέχουν στους καταναλωτές  είναι ποιοτικές

  Είναι επιχειρήσεις εντάσεως παγίου και απαιτούν σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίων

  Κρίνεται απαραίτητη η εποπτεία της πολιτείας

Η προσέγγιση των χαρακτηριστικών της αγοράς του θαλάσσιου τουρισμού απαιτεί, ανάλυση και διερεύνηση μεταβλητών που τις συναρτούν όπως:

 Το πλήθος των επιχειρήσεων που εντάσσονται στις δραστηριότητες

 Το πλήθος των καταναλωθέντων προϊόντων της κρουαζιέρας και της ιστιοπλοΐας

 Η ομοιογένεια των προϊόντων που προσφέρονται και καταναλώνονται

 Ο βαθμός κινητικότητας των επιχειρήσεων, όπου χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα υψηλός και για τις εν λόγω δραστηριότητες

 Η γνώση και η ικανότητα των επιχειρηματιών για πρόβλεψη των μελλοντικών εξελίξεων στις αγορές

 Το μέγεθος των εμποδίων εισόδου / θεσμικά, οικονομικά, νέων επιχειρήσεων και καταναλωτών

Η παρουσία ενός μόνο προμηθευτή - παραγωγού ενός αγαθού ή υπηρεσίας αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των μονοπωλίων. Μονοπωλιακές συμπεριφορές μπορεί να παρατηρηθούν σε αγορές με περιορισμένο αριθμό

παραγωγών οι οποίοι καθορίζουν από κοινού τη ποσότητα και την τιμή της προσφοράς. Το βασικό στοιχείο που καθορίζει τη διατήρηση των μονοπωλιακών αγορών σε μια οικονομία είναι το είδος και το μέγεθος των

εμποδίων εισόδου ανταγωνιστριών επιχειρήσεων. Τα εμπόδια εισόδου νέων παραγωγών στην αγορά θα καθορίσουν τη διάρκεια της διατήρησης του ολιγοπωλίου ή του μονοπωλίου στην εκάστοτε αγορά.

Οι κύριες κατηγορίες εμποδίων εισόδου ανταγωνιστριών επιχειρήσεων σε μια αγορά είναι τα οικονομικά και θεσμικά εμπόδια.

Τα οικονομικά εμπόδια μπορεί να είναι:

— Τα απαιτούμενα κεφάλαια, το κόστος ενός σύγχρονου κρουαζιερόπλοιου είναι αρκετά μεγαλύτερο από ένα φορτηγό πλοίο ή ενός ξενοδοχείου της ίδιας δυναμικότητας και κατηγορίας.

— Οι οικονομίες κλίμακας, εντοπίζονται όταν το κόστος λειτουργίας ανά καταναλωτή μειώνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των περιηγητών και όταν η αύξηση του αριθμού των περιηγητών, μειώνει το κόστος διαχείρισης του

πλοίου ανά καταναλωτή-τουρίστα. Στη περίπτωση της επιχείρησης της Ιστιοπλοΐας, εντοπίζονται όταν η αύξηση του συνολικού χρόνου εκμετάλλευσης ( ναύλωσης ) του σκάφους μειώνει το κόστος ανά καταναλωτή. Επιπλέον, η αύξηση της χρονικής διάρκειας κάθε ναύλωσης σε συνδυασμό με τη μείωση του αριθμού των ναυλώσεων, μειώνονται

σημαντικά τα διοικητικά έξοδα ανά καταναλωτή / μείωση του off-hire χρόνου.

— Διαφορές κόστους: το κόστος παραγωγής των υπηρεσιών κρουαζιερόπλοιων και ιστιοπλοΐας παρουσιάζει κοινά στοιχεία με αυτό των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών. Δηλαδή έχουμε υψηλό και σχεδόν αμετάκλητο αρχικό κόστος.

— Διαφοροποίηση προϊόντος: η διαφοροποίηση / νέες τοπικές αγορές, ή βελτιωμένη ποιότητα υπηρεσίας, μπορεί να επιφέρει μονοπωλιακά κέρδη, όμως αυτά θα λειτουργήσουν και σαν κίνητρο για νέες βελτιώσεις στην

παρεχόμενη υπηρεσία. Ο νεοεισερχόμενος είναι δυνατό να ανταγωνιστεί τον προϋπάρχοντα, προσφέροντας εκσυγχρονισμένο εξοπλισμό, βελτιώσεις στην ταχύτητα και στην ασφάλεια. Είναι θέμα στρατηγικής της νέας επιχείρησης, η προσφορά παρόμοιας ή εντελώς διαφορετικής υπηρεσίας από αυτή του ήδη ενεργούντος. Είναι γεγονός πως, τόσο στην ευρύτερη αγορά της μεσογείου όσο και στην Ελλάδα όπου το κυριότερο συστατικό του προϊόντος είναι ήλιος και θάλασσα, την ουσιαστική διαφοροποίηση στις αγορές ιστιοπλοΐας και των κρουαζιερόπλοιων θα καθορίσουν η τιμή και η ποιότητα. Όσον αφορά τα θεσμικά εμπόδια, είναι αυτά που τίθενται από το κράτος.

Ενώ τα οικονομικά εμπόδια είναι δυνατό να ξεπεραστούν, τα θεσμικά εμπόδια είναι απόλυτα.

Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού ρυθμίζουν όλα τα βασικά στοιχεία τα οποία συγκεντρώνονται σε κανονική βάση από τις διοικητικές υπηρεσίες και περιλαμβάνουν:

 Καταγραφές και αναφορές

 Επιθεωρήσεις επιχειρήσεων

 Νομοθετήματα

 Αποφάσεις δικαστηρίων

Αναφορικά με το περιβάλλον της τουριστικής αγοράς, η τουριστική ζήτηση στη περιοχή του Αιγαίου και του Ιονίου, ανταποκρίνεται στα γενικά χαρακτηριστικά των Μεσογειακών χωρών, τα οποία προσδιορίζονται από:

— Τη μεγάλη συγκέντρωση των παράκτιων τουριστικών δραστηριοτήτων

— Την εποχικότητα της ζήτησης του τουριστικού προϊόντος

— Την υπέρμετρη συγκέντρωση του τουρισμού στις τέσσερις κύριες ανταγωνίστριες Ευρωπαϊκές Μεσογειακές χώρες  / Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα                                                                                                                                                                           — Την έντονη αύξηση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων

Σκάφη Αναψυχής / Yachting

Με τον όρο ιδιωτική θαλάσσια περιήγηση που προσφέρει η χρήση των σκαφών αναψυχής / yachting, ορίζουμε τη διαδικασία κατά την οποία πραγματοποιείται η εκμίσθωση ενός σκάφους για να χρησιμοποιηθεί τόσο ως τόπος διαμονής και ψυχαγωγίας όσο και ως μέσω μετακίνησης, από μία ομάδα ατόμων που έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν και να διαμορφώσουν από κοινού το πρόγραμμα της θαλάσσιας περιήγησής τους, με σκοπό την

αναψυχή τους. Η ιδιωτική θαλάσσια περιήγηση παρέχει στον περιηγητή ιδιαίτερη αμεσότητα με τη θάλασσα στο βαθμό που συνδυάζει από τη μία πλευρά την εμπειρία πλοήγησης και διακυβέρνησης του σκάφους σε προορισμούς προσωπικής επιλογής και από την άλλη την αμεσότητα με το υγρό στοιχείο.

Η έννοια του γιώτινγκ / yachting είναι ταυτισμένη με την ενοικίαση διαφόρων κατηγοριών επαγγελματικών σκαφών αναψυχής. Τα σκάφη αναψυχής, θαλαμηγά ή ιστιοφόρα, είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί μία μερίδα τουριστών για να πραγματοποιήσει ταξίδια αναψυχής στη θάλασσα, με σταθμούς σε διάφορα λιμάνια ή και ακτές. Η ναύλωση σκαφών αναψυχής κάθε είδους, όπως είναι αυτή των πολυτελών θαλαμηγών, ιστιοφόρων, ταχύπλοων σκαφών, θεωρείται ως η πιο παραγωγική και με την μεγαλύτερη εισροή συναλλάγματος δραστηριότητα του θαλάσσιου τουρισμού.

Η τουριστική δραστηριότητα του yachting απευθύνεται κυρίως σε πελατεία υψηλής εισοδηματικής στάθμης, ενώ η ζήτηση του προϊόντος παρουσιάζει διεθνώς σημαντική αύξηση.

Οι διακοπές με σκάφη αναψυχής δίνουν τη δυνατότητα στους επιβάτες τους να χρησιμοποιήσουν τα σκάφη και ως μεταφορικά μέσα αλλά και ως καταλύματα. Επιπλέον, καθώς η ναύλωση γίνεται από ομάδα επισκεπτών, το κόστος που επιτάσσει η χρήση των σκαφών αναψυχής επιμερίζεται. Επίσης, οι τουρίστες που επιλέγουν αυτό το είδος των διακοπών, έχουν τη δυνατότητα και την άνεση να οργανώνουν τις επισκέψεις τους σε αξιοθέατα ή σε άλλους προορισμούς, να απολαμβάνουν την ανεξαρτησία στις επιλογές τους και γενικότερα να οργανώσουν τις διακοπές τους με τον τρόπο που επιθυμούν με βάση το δικό τους πρόγραμμα χωρίς να υπάρχει η ανάγκη να εμπλακούν με άλλες, χρονοβόρες διαδικασίες που έχουν να κάνουν με κρατήσεις δωματίων και τρόπους μεταφοράς τους στους τόπους που επιθυμούν. Το βασικό πλεονέκτημα των διακοπών με σκάφος αναψυχής είναι η σχεδόν πλήρης ευχέρεια στην επιλογή των προορισμών από τους επιβάτες τους. Οι επιβάτες των σκαφών αναψυχής έχουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται περιοχές με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, να απολαμβάνουν δραστηριότητες όπως η κολύμβηση, καταδύσεις, ψάρεμα στο χρόνο που επιθυμούν και στα σημεία στα οποία πιθανόν να μην υπάρχει άλλος τρόπος πρόσβασης. Επιπλέον, η σχεδόν απόλυτη ελευθερία μετακίνησης και η δυνατότητα εξερεύνησης γραφικών νησιών και ακτών είναι αποκλειστικό

πλεονέκτημα αυτής της εναλλακτικής δραστηριότητας του θαλάσσιου τουρισμού. Όσον αφορά τα επανδρωμένα σκάφη αναψυχής, αυτά παρέχουν μέσω των εξειδικευμένων πληρωμάτων τους, υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους επιβάτες τους, τόσο για να ικανοποιούν τις γαστρονομικές τους επιθυμίες τους όσο και για τη μύηση τους σε θαλάσσια σπορ και άλλες δραστηριότητες.

 

Ιστορική αναδρομή 

Yacht είναι ένα ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο σκάφος αναψυχής και yachting είναι το ταξίδι αναψυχής, το οποίο όταν διαρκεί μια ημέρα είναι εκδρομή αναψυχής και όταν διαρκεί περισσότερο είναι τουρισμός αναψυχής.

Από τους αρχαίους χρόνους είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούνταν θαλαμηγοί – πλοία πολυτελή – για τα ταξίδια

ηγεμόνων ή πλουσίων ιδιωτών / Πτολεμαίοι, Βυζαντινοί, Βενετσιάνοι. Οι Ολλανδοί από τον 14ο αιώνα ανέπτυξαν το yachting. Το yacht, αγγλική ονομασία, προέρχεται από την Ολλανδική jacht jagt, που σημαίνει ταχυκίνητο.                           Το yachting καθιερώθηκε και απέκτησε παράδοση αρχικά στις χώρες της Β.Δ. Ευρώπης / Ολλανδία, Γερμανία, Αγγλία, Σκανδιναβία και αργότερα στην Αμερική και την Μεσόγειο / Γαλλία. Ετήσιοι αγώνες θαλαμηγών ή yachts ήταν συνηθισμένοι και δημοφιλείς σε διάφορες χώρες. Παλαιότερα στο Κίελο επί Γουλιέλμου Β’ και αργότερα στην Αγγλία. Έπειτα, καθιερώθηκαν αγώνες yachting στην Αμερική, συμβολικοί των αγώνων των Άγγλων αποίκων, με έπαθλο το Κύπελλο Αμερικής. Συνεχίζονται μέχρι σήμερα και αποτελούν το τρίτο παγκόσμιο γεγονός μετά τους Ολυμπιακούς

Αγώνες και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Σταδιακά καθιερώθηκαν μικρότερα ιστιοπλοϊκά σκάφη για αγώνες ιστιοπλοΐας αλλά και για ερασιτεχνικό σπορ. Οι διάφοροι αγώνες / Διάπλους Ατλαντικού, Κύπελλο Αμερικής κλπ. κυρίως ήταν το γεγονός που από τη δεκαετία του 1960 προσέλκυσε πολλούς νέους καταναλωτές στο χώρο αυτό όπως και η καθιέρωση όλο και πιο πολλών ναυτικών αθλημάτων στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Χαρακτηριστικά λέγεται ότι η μεγάλη ανάπτυξη της γαλλικής βιομηχανίας στα ιστιοφόρα συνέπεσε ή άρχισε με τη νίκη Γάλλων ιστιοπλόων σε διάφορους σημαντικούς αγώνες. Παρά πολλοί Γάλλοι έσπευσαν τότε να γίνουν ιστιοπλόοι.

 

Το Yachting στην Ελλάδα

Η Ελληνική αγορά επαγγελματικών σκαφών αναψυχής - ιστιοπλοϊκών, άρχισε να δημιουργείται τη δεκαετία του 70. Το 1960, με φορέα υλοποίησης τον Ε.Ο.Τ. όπου είχε σημαντική συμβολή αναφορικά με τη δημιουργία της

απαραίτητης τεχνικής και θεσμικής υποδομής, άρχισε η κατασκευή και λειτουργία των σταθμών εξυπηρέτησης και ανεφοδιασμού των θαλαμηγών με καύσιμα, νερό και εφόδια, σε 85 σημεία της χώρας. Οι πρώτες μαρίνες

που κατασκευάστηκαν ήταν:

  Η μαρίνα Βουλιαγμένης / 1963

  Η μαρίνα Ζέας / 1966

  Η μαρίνα Αρετσούς / 1973 

Επίσης, κατασκευάστηκαν και 65 σταθμοί ανεφοδιασμού καυσίμων, ειδών διατροφής και ναυτιλιακών εφοδίων για τουριστικά σκάφη αναψυχής όλων των κατηγοριών. Οι πρωτοβουλίες του Ε.Ο.Τ. υλοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, το Υπουργείο Οικονομικών και του πρώην Β.Ν.Ο.Ε /.Βασιλικού Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος /σήμερα Ν.Ο.Ε. που ήταν ο μόνος οργανωμένος ναυταθλητικός όμιλος στην Ελλάδα,

σύμφωνα με τις διεθνής προδιαγραφές. Επιπλέον, το 1961 απλουστεύτηκαν οι διαδικασίες κίνησης, εισόδου και εξόδου των σκαφών αναψυχής στην Ελλάδα και καθιερώθηκε το ειδικό Δελτίο Κίνησης / Transit Log, καθώς και κίνητρα για αφορολόγητα ναυτιλιακά είδη και καύσιμα. Έως τη δεκαετία του 60, ο Βασιλικός Ναυτικός Όμιλος της Ελλάδος ήταν ο

μοναδικός ναυτικός όμιλος στη χώρα με υποδομή για τη φιλοξενία σκαφών αναψυχής, οποίος μέχρι το 1968 είχε αναλάβει:

  Τη τήρηση στατιστικών στοιχείων κίνησης των σκαφών αναψυχής σε όλη τη χώρα.

  Τη προβολή του Ελληνικού Yachting, με διεθνής διοργανώσεις και αγωνιστικές εκδηλώσεις.

Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που έθεσε νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία εταιρειών εκμετάλλευσης σκαφών αναψυχής. Συγκεκριμένα, το 1976 με το νόμο Ν.438, ο οποίος βρίσκεται σε ισχύ μέχρι και σήμερα και

εκσυγχρονίστηκε από το Υ.Ε.Ν. με το Ν.2743/99, αρχίζει η οργάνωση του επαγγελματικού yachting, με στόχο την παροχή κινήτρων για τα επαγγελματικά τουριστικά σκάφη.

Χαρακτηριστικά και ανάπτυξη του yachting

Κύριο προϊόν της θαλάσσιας ιδιωτικής περιήγησης είναι η παροχή υπηρεσιών αναψυχής, ακριβώς τη στιγμή που δημιουργείται, δίχως να υπάρχει χρόνος για βελτιώσεις και επιδιόρθωση των «λαθών». Η ζήτηση εκδηλώνεται από ιδιώτες , λάτρεις της θάλασσας, μεσαίας κι υψηλής εισοδηματικής τάξης. Είναι αγορά εντάσεως παγίου, με υψηλές επενδύσεις κεφαλαίων, υψηλά εμπόδια εισόδου στον κλάδο (οικονομικά – θεσμικά) και με αξιόλογη συνεισφορά σε συναλλαγματικά έσοδα: 95% των ναυλώσεων πραγματοποιείται από αλλοδαπούς τουρίστες. Βασική επιθυμία των

υποψήφιων πελατών είναι η απόλαυση του τρίπτυχου : ήλιος –θάλασσα – ξεκούραση , ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Η επίδραση του yachting είναι:                                                                                                                                                       Η χρηματοοικονομική συνεισφορά γίνεται μέσω συνολικών εσόδων τουριστικού λιμένα και από την πλευρά τόνωσης της τοπικής αγοράς.                                                                                                                                                                        Η Δημοσιονομική επίδραση αποτελούν οι συνολικές δαπάνες από τοπικούς και μη χρήστες του λιμανιού καθώς κι από την είσπραξη των αναλογούντων φόρων από τους χρήστες του λιμανιού και των συναφών επαγγελμάτων.                     Η οικονομική επίδραση αποτελεί ο συνδυασμός των συνολικών δαπανών, η δημιουργία νέου εισοδήματος, η τόνωση της απασχόλησης καθώς και η εισφορά συναλλάγματος.

Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του κλάδου παίζουν οι υποδομές κι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών των τουριστικών λιμένων . Οι μαρίνες συνήθως αποκαλούνται και λιμένες αναψυχής, με ειδικές κατασκευές για να εξυπηρετούν σκάφη αναψυχής σε ημερήσια βάση. Οι οργανωμένες διαθέτουν θέσεις πρόσδεσης, υπηρεσίες ασφάλειας και φύλαξης, χώρους επισκευών, ταχυδρομεία, χώρους παρκινγκ και αναψυχής, εμπορικό πολυκατάστημα, τελωνείο, σταθμό ανεφοδιασμού, σταθμό συλλογής αποβλήτων και βιολογικού καθαρισμού, Λιμενική Αρχή και γραφεία

διοίκησης. Σε παγκόσμιο επίπεδο το γιώτινγκ χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην καταγραφή στατιστικών δεδομένων για την εκτίμηση των ακριβών μεγεθών και τελικά εκτιμάται συχνά με ποσοστά ως προς τη συνολική τουριστική δραστηριότητα ανά περιοχή.

Κατά τη γνώμη ειδικών του κλάδου, η επένδυση σε μια βιώσιμη βιομηχανία yachting μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, καθότι συμβάλλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε πολλούς κλάδους της οικονομίας, τόσο άμεσα στη βιομηχανία του yachting: σε ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες, σε προμήθειες εξοπλισμού ή ανταλλακτικών και στην παροχή υπηρεσιών, όσο και έμμεσα στην ευρύτερη οικονομία, όπως π.χ. στο εμπόριο, στην εκπαίδευση, στην εστίαση και στις μεταφορές.

Η οικονομική ανάπτυξη του κλάδου αλλά και τα οφέλη της Ελλάδας από το yachting αναμένεται να ενισχυθούν περαιτέρω στο μέλλον, από παράγοντες που συνδέονται με την αναβάθμιση της εικόνας της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Στη βελτίωση της εικόνας της χώρας διεθνώς, συνέβαλαν καθοριστικά τόσο οι επιτυχημένοι σε κάθε επίπεδο Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το 2004, όσο και η μετέπειτα ενδυνάμωση της νέας ελληνικής πραγματικότητας από το

Υπουργείο Τουρισμού, μέσω έντονης διαφημιστικής προβολής στα ξένα μέσα μαζικής ενημέρωσης με το σλόγκαν: “Wonderful Greece ”. Με την χρήση τέτοιων μέσων, αναδεικνύεται αποτελεσματικότερα το νέο πρόσωπο της

Ελλάδας, καθώς και οι προοπτικές ή οι ευκαιρίες που προσφέρονται στον ξένο τουρίστα, αλλά και  στον εκάστοτε επιχειρηματία.

Η λειτουργία των σκαφών αναψυχής / yachting περιγράφεται αναλυτικά στο ηλεκτρονικό βιβλίο - ΣΚΑΦΗ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ -       Τεχνολογία - Τεχνογνωσία -Ασφάλεια – το οποίο διατίθεται δωρεάν από τον ισότοπο – nee.gr – του ΝΕΕ

Συμπέρασμα

Τα σκάφη αναψυχής στοχεύουν στον ελεύθερο χρόνο και το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών. Από όλες τις αθλητικές δραστηριότητες το yachting απαιτεί τα περισσότερα έξοδα. Το γεγονός ότι τα έξοδα για την απόκτηση σκαφών αναψυχής είναι αρκετά υψηλά, έχει κάνει τους ασχολούμενους με το marketing του κλάδου να τα διαφημίζουν σαν μακρόχρονη επένδυση, με δεδομένο ότι οι δαπάνες για διακοπές αυξάνουν συνεχώς στις πιο πολλές χώρες.                   Τα yachts είναι ιδιωτικής χρήσης / κατά κτήση ή ενοικιασμένα, σκάφη που επιτρέπουν στους χρήστες τους να ταξιδεύουν όπου θέλουν, να προσεγγίζουν όποιο λιμάνι θέλουν, να μένουν όπου θέλουν και όσο θέλουν.

Λόγω λοιπόν της ιδιωτικής τους χρήσης, το yachting διαφοροποιείται από τον τουρισμό των κρουαζιερόπλοιων, διότι στις κρουαζιέρες δεν υφίσταται αυτού του είδους η ελευθερία. Τα πάντα σε μια κρουαζιέρα είναι

προκαθορισμένα / λιμάνια, δρομολόγια, ωράρια και υποχρεωτικά να τα ακολουθούν όλοι οι τουρίστες.                            Έτσι το yachting έχει τη μορφή του επιλεκτικού τουρισμού, ενώ οι κρουαζιέρες του πακεταρισμένου, με την έννοια οργανωμένου τουρισμού.